Moment przekroczenia przez maluszka progu przedszkola jest niezwykle trudny, dlatego bardzo ważne jest dla każdego dziecka wsparcie ze strony rodziców i nauczyciela. Obserwuje się, że rodzice oddający swoje pociechy do przedszkola przeżywają pewne obawy i rozterki pozostawiając dziecko w nowym miejscu. Pierwszy miesiąc w przedszkolu zapewne nie jest łatwy dla dziecka, jednakże z czasem przy wsparciu rodziców i nauczycieli maluszek zacznie odzyskiwać pewność siebie, a przedszkole stanie się miejscem zabawy i rozwoju.
Dlatego właśnie podczas okresu adaptacji w naszym przedszkolu zapraszamy Rodziców do zapoznania się z przedszkolem oraz wzięcia udziału w zajęciach razem ze swoimi pociechami.
Co to jest proces adaptacji?
Adaptacja jest procesem wielopłaszczyznowym, w efekcie którego następuje przystosowanie się dziecka do nowego środowiska, do nowych sytuacji i warunków. Dla małego dziecka takim nowym otoczeniem społecznym jest przedszkole. Bardzo ważne jest, by proces ten przebiegał w atmosferze wzajemnego zrozumienia i poczucia bezpieczeństwa.
Trudności adaptacyjne, jakie mogą przeżywać rodzice i dziecko w początkowym okresie pobytu dziecka w przedszkolu:
- Zdenerwowanie rodzica i jego przeżycia związane z oddaniem dziecka do przedszkola;
- Brak zaufania do personelu przedszkola;
- Trudności dziecka w nawiązaniu kontaktu z grupą rówieśników;
- Brak znajomości funkcji pomieszczeń i sposobów korzystania ze znajdujących się tam urządzeń (toaleta, szatnia);
- Brak znajomości organizacji dnia w przedszkolu i związane z tym problemy w orientacji czasowej;
- Słabe poczucie przynależności do grupy;
- Brak znajomości zasad i reguł dotyczących współżycia w grupie i trudności w dostosowaniu się do wymagań otoczenia;
- Zmiana sytuacji rodzinnej- podjęcie pracy przez mamę, pojawienie się rodzeństwa, zmniejszenie czasu poświęconego dziecku.
Aby dziecko mogło zaakceptować nową rzeczywistość i przystosować się do niej, potrzebne są pozytywne doświadczenia i upływ określonego czasu. Silna więź emocjonalna z rodzicami i innymi domownikami sprawia, że w momencie, gdy dziecko trafia do przedszkola zostaje zachwiane jego poczucie bezpieczeństwa. Przedszkolakom potrzebne jest wówczas wsparcie wymagające dużego zaangażowania ze strony rodziców oraz personelu przedszkola.
Co może zrobić rodzic, aby pomóc dziecku w adaptacji do przedszkola?
- Na początek, starać się rozbudzić jak największą ciekawość dziecka, zainteresowanie miejscem, aby dziecko z wielką radością oczekiwało dnia pójścia do przedszkola;
- Należy przygotować dziecko na zmiany jakie go czekają, starać się wprowadzić w domu elementy harmonogramu dnia przedszkola;
- Czytać dziecku odpowiednie książki, by poznało i zrozumiało przyszłe miejsce swojego pobytu. Czytanie rozwija wiele funkcji poznawczych, jak choćby koncentrację uwagi, mowę i myślenie;
- Warto wybrać się wcześniej z dzieckiem do przedszkola, zwiedzić je, czy chociażby zostać i uczestniczyć w zajęciach dydaktycznych i zabawie z innymi dziećmi. Dziecko, które zna otoczenie, wchodzi do niego ponownie z mniejszym lękiem;
- Bardzo dobrym rozwiązaniem jest również włączenie dziecka w zakup przedszkolnej wyprawki, aby miało możliwość wyboru bucików na zmianę, ręcznika czy szczoteczki i pasty do zębów;
- Natomiast nigdy nie powinno się straszyć dziecka przedszkolem. Nawet jeśli są to z pozoru niewinne komunikaty, np. W przedszkolu się wreszcie nauczysz dobrych manier;
- W pierwszym miesiącu pobytu dziecka w przedszkolu powinno się w miarę możliwości odbierać dziecko wcześniej i stopniowo przedłużać jego czas pobytu w przedszkolu;
- Warto spacerować w kierunku przedszkola, oglądać je, informować dziecko, że jest to jego przedszkole, w którym pozna koleżanki i kolegów, oraz będzie otoczony troską ze strony nauczycielek;
- Dziecko nie może zobaczyć, że rodzic jest przejęty i panikuje. Da mu to bowiem podstawy do myślenia, że przedszkole to coś strasznego, skoro nawet rodzic jest przejęty;
- Dobrym rozwiązaniem również jest nauczyć dziecko pewnego rytuału pożegnalnego, jak np. przytulamy, dajemy całusa i wychodzimy;
- Dać dziecku jakąś zabawkę z domu, aby kojarzyła mu się z domem;
- Ubierać dziecko wygodnie. Nie zakładać mu ubrań utrudniających rozebranie się, np. paski, liczne guziki;
- Przyzwyczajać dziecko do samoobsługi, pozwalać dziecku i zachęcać je do samodzielnego załatwiania potrzeb fizjologicznych; mycia rąk, rozbierania i ubierania się, jedzenia. Poziom posiadanych przez dziecko umiejętności samoobsługowych wpływa na jego poczucie bezpieczeństwa i niezależności w nowym otoczeniu;
- Oduczać dzieci przyzwyczajenia do smoczków i butelek – w miarę możliwości nie przynosić ich do przedszkola;
- W nowym środowisku ważne będzie porozumiewanie słowne, dlatego staramy się nie mówić do dziecka, spieszczając wyrazy- powinniśmy dostarczać poprawnych wzorców mowy, stymulując mowę dziecka;
- Nie komentować w obecności dziecka jego zachowania w przedszkolu i postępowania nauczyciela;
- Nagradzać dziecko za każdy przejaw radzenia sobie z nową rolą, za naukę nowych umiejętności. Sprzyja to bowiem kształtowaniu pozytywnego poczucia własnej wartości, wzmacnia dążenie dziecka do niezależności i rozwija zdolność do regulowania swojego zachowania.
Okres adaptacji jest niewątpliwe bardzo ważnym okresem w życiu każdego dziecka. Jednak to od dorosłych zależy, jak długo będzie trwał ten proces. Wspierając dziecko i zaspakajając jego poczucie bezpieczeństwa można pomóc mu przetrwać ten trudny czas.
Bibliografia
„Dziecko w swoim żywiole”, pod red. A. Pawłowskiej-Niedbały, D. Kucharskiej, J. Święcickiej, Warszawa, 2014.
